تاریخچه سوسیس

سوسیس یکی از محبوب‌ترین غذاها در دسته‌ فرآورده‌های گوشتی است. اما اولین بار چه کسانی و در کجای جهان این غذای محبوب را ابداع کردند؟ در این مقاله قصد داریم به تاریخچه ابداع سوسیس بپردازیم. با ما همراه باشید تا از دل تاریخ ردپای سوسیس‌ها را دنبال کنیم.

ریشه‌یابی واژه‌ی سوسیس

واژه سوسیس Sausage ، اصالتاً از واژه لاتین Salsus گرفته شده که به معنی نمک‌سود است. در واقع این واژه به گوشت‌هایی اشاره دارد که به منظور نگهداری طولانی‌مدت،  نمک‌سود می‌شدند و سپس در روده نشخوار کنندگان و به شکل لوله‌ای سوسیس قرار می‌گرفتند. می‌بینیم که امروزه نیز سازکار ساخت و شکل ظاهری سوسیس‌ها تغییر چندانی نکرده است.

ریشه‌ی تاریخی سوسیس

سوسیس از جمله محصولات گوشتی بسیار کهن به شمار می‌رود. در واقع در حدود پانصد سال قبل از میلاد مسیح، رد پایی از این ماده غذایی در ادبیات یونان پیدا شده است. تا جایی که هومر شاعر و حماسه‌سرای شهیر یونانی نیز در متن حماسه‌های خود و در خلال داستان‌ها، اشاره‌هایی به سوسیس داشته است.

اما به طور کلی قدمت، فرآیند فرآوری کردن گوشت به روش‌های مختلف، زمان مشخص و دقیقی در تاریخ ندارد. گاهی حدس‌ زده می‌شود که آغاز این جریان به دورانی بازمی‌گردد که نمک در میان مردمان شناخته شد و استفاده از آن به عنوان ماده‌ای نگهدارنده مرسوم گردید. بنابراین نمک‌سود کردن‌ گوشت برای جلوگیری از فاسد شدن آن در طولانی مدت نیز می‌تواند سرانجام کشف خاصیت‌های نمک باشد.

با این وصف مصری‌ها اولین اقوامی بودند که با استفاده از نمک و روش خشک کردن، برای جلوگیری و به تاخیر انداختن فساد گوشت بهره بردند.

گفتنی است که سرخ‌پوستان آمریکا نیز دیگر اقوامی بودند که از فرآیند خشک کردن و نمک‌سود کردن، به منظور نگهداری گوشت برای مدت‌های طولانی بهره برده‌اند.

مشاهده قیمت و خرید انواع کوکتل آندره

روش تهیه سوسیس در گذشته

در دوران‌های گذشته، عموماً سوسیس را از دو نوع گوشت خرد شده که مقداری ادویه شاه بلوط برای چاشنی به آن اضافه می‌کردند، تهیه می‌شد. اوایل این فرآورده‌ها را داخل روده حیوانات پر نمی‌کردند، در واقع از راه‌های متنوع دیگری از این گوشت‌های نمک‌سود شده نگهداری می‌شد. برای نمونه گاهی آن‌ها را در نی‌های سر و ته بسته قرار می‌دادند.

همچنین فرآیند سرد کردن مواد غذایی، تنها در زمستان امکان‌پذیر بود. از این رو معمولا سوسیس را در زمستان تهیه می‌کردند و بعد آن‌ را رها می‌کردند تا در هوای سرد و خشک، از میزان رطوبتش کاسته‌شود و در نهایت تا شروع فصل تابستان قابل نگهداری باشد.

مقاله پیشنهادی: سوسیس دودی چیست؟

تاریخچه سوسیس در ایران

سابقه تهیه سوسیس به صورت کارخانه‌ای و صنعتی، در ایران به سال 1307 هجری شمسی برمی‌گردد. در واقع یک فردی اهل روسیه به نام افوناسو در بندرانزلی اولین‌بار اقدام به تولید سوسیس در ایران نموده است.

پس از آن و در سال 1309 هجری شمسی، شخص دیگری به نام لیشنیسگی که او هم از اهلی شوروری سابق بوده است، گویا مهارتی در ساخت سوسیس داشته و با دستگاه کوچکی که در اختیارش بوده، روزانه 40 تا 50 کیلوگرم سوسیس تهیه می‌کرده است.

این شخص سال‌ها در بندرانزلی به کار خود ادامه می‌دهد و چند سال بعد دستگاهش را به تهران می‌آورد. در تهران یک شخص آلمانی و شخص دیگری که از ارامنه و اهل سلماس بوده به نام آرزومان آوانسیان، به او کمک می‌کنند. سرانجام در خیابان منوچهری تهران در یک پاساژ کوچک، به یاری چهار نفر از خانواده آرزومانیان، تولید سوسیس و کالباس و ژامبون را آغاز می‌‌کنند.

در ابتدا این گوشت‌های فرآوری‌شده در قالب سوسیس و کالباس، عموما برای مصرف در اختیار مهاجرین روس و ارامنه قرار می‌گرفت. اما بعد از مدتی که از فعالیت این گروه گذشت، لیشنیسگی به ناچار به روسیه بازگشت و کارخانه را به آقای آرزومانیان واگذار نمود.

مشاهده قیمت و خرید انواع هات داگ

پایه‌گذاران تولید سوسیس در ایران

همان‌طور که گفته‌شد آرزومان و بعدتر میکاییلیان دو شخصی بودند از میان ارامنه مهاجر به ایران، که کارگاه‌هایى در گیلان و سپس در تهران تاسیس کردند و شروع به تهیه سوسیس و کالباس نمودند.

تا پیش از آن زمان، اروپاییانی که مقیم تهران بودند، مواد گوشتى فرآوری‌شده را برای مصرف شخصی در سفرهایشان به صورت قوطى‌هاى کنسرو از اروپا به ایران مى‌آوردند.  اما چیزی نگذشت که محصولات ساخت ایران طرفدارهای زیادی پیدا کرد و کارخانه‌های آرزومانیان و میکاییلیان، ناگهان به کارخانه‌هاى بزرگى تبدیل شدند.

پس از مدتی شهرت سوسیس و کالباس ایران تا جایی رسید که در جنگ جهانى دوم پس از اشغال ایران، انگلیسى‌ها رسما و طى نامه‌‌ای با صدور چند تن سوسیس و کالباس ایران به خارج برای رفع نیاز سربازان انگلیسى در آفریقا و خاور نزدیک موافقت کردند.

جمع بندی

در این مقاله گفته‌شد که استفاده از سوسیس به عنوان یک ماده غذایی، به پانصدسال پیش از میلاد مسیح بازمی‌گردد‌. همچنین اشاره کردیم که استفاده از سوسیس به شکل مشابه امروزی، تقارن دارد با کشف نمک و فواید نمک‌سود کردن گوشت از جمله امکان نگهداری طولانی مدت آن.

‌ در انتها نیز به تاریخچه تولید سوسیس در ایران پرداختیم و دو شخص ارمنی تبار به نام‌های آرزومان و میکاییلیان که از پایه‌گذاران تولید سوسیس و کالباس در ایران بوده‌اند را معرفی نمودیم.

شاید این مطلب نیز برایتان مفید باشد: خاصیت سوسیس خام